Kozłówka , Lublin
26.06.2010

Kozłówka
Do ciekawszych miejsc w województwie lubelskim należy z pewnością położona kilka kilometrów na zachód od Lubartowa, Kozłówka, która poszczycić się może dwoma wspaniałymi dziełami: natury i człowieka. Pierwsze z nich - dzieło przyrody - to ogromny kompleks Lasów Kozłowieckich z leśnym rezerwatem "Kozie Góry" Drugim jest niezrównane dzieło architektury - monumentalne założenie pałacowo-parkowe zlokalizowane w południowej części wsi Kozłówka.

Podlubelski Wersal
Przepych magnackiej rezydencji, frasobliwa postać Stalina i siedzący na beczce tłusty Bachus z kielichem, któremu zza kontuaru przygląda się pejsaty Żyd. Wszystko to w Kozłówce koło Lublina, w dawnym pałacu Zamoyskich dziś jednym z najciekawszych muzeów w naszym kraju.

Dziś Muzeum Zamoyskich jest jednym z najlepiej zachowanych w Polsce przykładów kultury ziemiańskiej. W Kozłówce jak w żadnym chyba innym polskim muzeum udało się niemal w całości odtworzyć dawną rezydencję. Meble, lustra a nawet szkło i porcelana są na swoich dawnych miejscach. Jak dawniej ściany marmurowej klatki schodowej i strzelbiarni, podobnie jak pozostałych pomieszczeń pałacu – Gabinetu i Sypialni hrabiego, Łazienki, Małego Salonu, Sypialni hrabiny, wspaniałego Salonu Czerwonego i Białego, Pokoju Egzotycznego, Jadalni i Biblioteki.
Sporo jest kopii sławnych rzeźb antycznych, takich jak „Wenus medycejska”, „Zapaśnicy” czy „Gal umierający” oraz kopia posągu „Mojżesza” dłuta Michała Anioła. W jadalni stoją piękne szafy gdańskie i bogato rzeźbiony bufet. Wśród porcelany zwraca uwagę kolekcja wielkich chińskich wazonów. Udało się odtworzyć łazienkę z kryształowym lustrem i porcelanową umywalką, złocony bidet z angielskiej porcelany oraz oryginalna spłuczke i wannę. Nawet dywany, zasłony i firany dzięki zachowanym zdjęciom i rysunkom są wierną kopią dawnego wystroju pałacu. W zbiorach są też albumy fotografii ze zdjęciami rodzinnymi niemal wszystkich ówcześnie panujących królów i książąt.

Oddech Stalina
Położona na uboczu Kozłówka jeszcze niedawno pełniła role muzealnego magazynu, w którym gromadzono nie chciane rupiecie. Szybko trafiły tu „arcydzieła” socrealizmu. Zalecany plastykom realizm socjalistyczny przetrwał tylko siedem lat pozostawiając po sobie setki gipsowych postaci, popiersi i obrazów przywódców, rewolucjonistów i przodowników pracy. Kilkaset z nich można obejrzeć w budynku dawnej Powozowni gdzie w 1994 roku otwarto jedyną w Polsce a może i na świecie Galerię Sztuki Socrealizmu. Wchodzących wita transparent WRÓG CIĘ KUSI COCA-COLĄ a siedzący gipsowy Józef Wissarionowicz Stalin łagodnym wzrokiem patrzy na wchodzących. Dalej dziesiątki gipsowych postaci, sztuczne, tępe twarze bez uśmiechu, zaciśnięte zęby, martwe oczy. Jednym z eksponatów jest ręka Bolesława Bieruta, która oderwała się od posągu transportowanego z Lublina do Kozłówki. Siedmiometrowa figura z brązu, ostatni pomnik PRL-u, stoi teraz wśród drzew hrabiowskiego parku.

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
To najstarsza uczelnia Lublina, zajmująca szczególne miejsce w tworzeniu kultury polskiej, otwarta na cywilizacyjne i naukowe wyzwania współczesności.

Muzeum Uniwersyteckie Historii KUL gromadzi eksponaty związane z bogatą historią Uczelni, oraz zbiory upamiętniające związki Jana Pawła II z Alma Mater. W czerwcu 2007 roku decyzją Księdza Rektora prof. dr hab. Stanisława Wilka rozpoczęto prace nad utworzeniem Muzeum Uniwersyteckiego. Na pomieszczenia przyszłego Muzeum zostały przeznaczone sale 28 oraz 29 w budynku Gmachu Głównego, dawne pomieszczenia stołówki akademickiej.
Rozpoczęto gromadzenie pamiątek, dokumentów odnoszących się do historii Uczelni. Opracowanie koncepcji i scenariusza wystawy pozwoliło na stworzenie projektu architektury wnętrza tworzącego wizerunek Muzeum.
W marcu 2008 r. zostały ukończone prace remontowo - budowlane. Eksponowane w Muzeum dokumenty źródłowe są skanami istniejących i przechowywanych w Archiwum Uniwersyteckim oryginałów. Pamiątki w postaci przedmiotów użytkowych, mebli bądź garderoby są wystawiane w formie oryginalnej w gablotach wystawienniczych. Muzeum wyposażone jest także w multimedialny system prezentacji. Ekspozycja jest opisana w język polskim i angielskim.

Uroczyste otwarcie Muzeum Uniwersyteckiego odbyło się 30 maja 2008 r. podczas Święta Patronalnego KUL.
Do zadań Muzeum Uniwersyteckiego należy: prezentacja historii Uniwersytetu poprzez przybliżanie wydarzeń, postaci oraz prezentację przedmiotów bezpośrednio związanych z wydarzeniami bądź konkretnymi osobami; upamiętnianie związków ks. Karola Wojtyły, a następnie Papieża Jana Pawła II z Uczelnią; gromadzenie dóbr kultury Uniwersytetu ich katalogowanie, przechowywanie, eksponowanie oraz zabezpieczanie.

Zbiory Muzeum Uniwersyteckiego
Muzeum eksponuje zbiory związane z historią KUL. Są to m. in. fotografie, dokumenty, medale, tkaniny, meble.
Ekspozycja została podzielona na różne obszary tematyczne, traktujące o historii KUL, począwszy od założenia Uczelni, po czasy współczesne:
- początki Uniwersytetu- założyciele,
- historia herbu KUL,
- rektorzy i wielcy kanclerze,
- przyjaciele KUL- fundatorzy i członkowie TP KUL,
- studenci,
- historia Uniwersytetu,
- dokumenty archiwalne,
- nagrania archiwalne,
- Ojciec Święty Jan Paweł II,
- medale okolicznościowe,

Aula im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego KUL
Zwiedziliśmy aulę uniwersytecką Kul, która może pomieścić 540 słuchaczy.

Następnie udaliśmy się do sali wykładowej nr 208, na której drzwiach wejściowych wywieszona jest srebrna tabliczka z napisem „w tej sali w latach 1954-1978 prowadził wykłady z etyki ks. Prof. Karol Wojtyła.

Po tych wrażeniach zeszliśmy do stołówki akademickiej KUL. Wyjątkowo smakowała nam zupa pomidorowa i filet z kurczaka z młodymi ziemniakami i sałatą.

Spacer po lubelskiej starówce
Fascynując spacer na stare miasto, gdzie podziwialiśmy cenne zabytki lubelskiej starówki
Lublin jest jednym z najstarszych miast Polski. Dzięki temu można tam znaleźć pamiątki z różnych epok, począwszy od zarania polskiej państwowości, poprzez średniowiecze i renesans, a szczególnie renesans lubelski, który stanowił złoty okres w rozwoju miasta, aż po barok i klasycyzm. Swoje materialne ślady pozostawili tam zarówno zaborcy jak i działacze niepodległościowi. Pamiątki te uzupełniają zbiory muzeów, oferta kulturalna teatrów i kin.
Architektura Lublina to nie tylko Stare Miasto i zabytkowe kamienice, ale również architektura kościelna. Budowle sakralne prezentują różne okresy stylowe od gotyku do czasów współczesnych.
Archikatedra św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty – największy kościół w Lublinie, pełniący funkcję kościoła archikatedralnego Archidiecezji lubelskiej, jest perłą baroku na Lubelszczyźnie.
Siedemnastowieczny ołtarz główny, fundowany przez Jana Mikołaja i Zofię z Tęczyńskich Daniłłowiczów, wykonany z czarnej gruszy libańskiej, obecnie jest w swoim oryginalnym hebanowym kolorze ze złotą dekoracją. W prezbiterium wiszą obrazy (Ostania Wieczerza i Uczta Heroda) z ok. 1667 r. pędzla bernardyna, o. Franciszka Lekszyckiego.
W ołtarzu bocznym, usytuowany jest słynny obraz Matki Boskiej Płaczącej (kopia obrazu jasnogórskiego), pędzla prof. Bolesława Rutkowskiego, znany z tzw. „cudu lubelskiego”, kiedy to w 1949 r. zaczął płakać.

Plac po Farze
Nazwa tego placu pochodzi od znajdującego się tu niegdyś kościoła farnego pod wezwaniem św. Michała. Kościół ten został wybudowany w końcu XIII wieku, z fundacji Leszka Czarnego. Według legendy król jechał na pomoc miastu kiedy napadli je Jadźwingowie. Przybył jednak za późno, bo już zdążyli obrabować miasto. Znużony daleką drogą król zasnął i przyśnił mu się święty Michał, który kazał mu ścigać nieprzyjaciela. Król wyruszył w pogoń, napotkał Jadźwingów i pokonał ich. W podzięce za zwycięstwo ufundował kościół. Z powodu braku pieniędzy na renowację obiekt rozebrano w XIX wieku. Obecnie na placu po farze zrekonstruowano oryginalne fundamenty kościoła, można stąd także podziwiać panoramę miasta.
Poprzez Bramę Grodzką udaliśmy się na zamek.

Zamek królewski w Lublinie z Kaplicą Zamkową
W okresie Królestwa Kongresowego na miejscu dawnego zamku zaplanowano budowę gmachu więziennego. Zamierzenia te zostały zrealizowane w latach 1823 - 1826. Wzniesiono budowlę w stylu neogotyckim z pewnymi formami neoklasycznymi. Projekt nowego gmachu wykonał prawdopodobnie Jan Stompf, a budowę prowadzono przy współpracy Jakuba Hempla. Zakres prac inwestycyjnych na zamku w latach dwudziestych XIX wieku objął cały obszar wzgórza zamkowego i wszystkie obiekty (wieżę, dziedziniec, kościół). Wszystkie budowle otynkowano i włączono do budowli więziennych. Doprowadzono również nowy dojazd od ulicy Grodzkiej. W murach nowo wzniesionej budowli przez ponad sto lat mieściło się więzienie. Najtragiczniejszym okresem w dziejach Zamku była okupacja niemiecka. mieściło się w nim jedno z trzech głównych miejsc kaźni na Lubelszczyźnie. Po wyzwoleniu więzienie na zamku mieściło się jeszcze przez 10 lat.

W 1954 roku w 10 rocznicę ogłoszenia Manifestu Lipcowego, Zamek przeznaczono na cele kultury. Podczas prac adaptacyjnych wyburzono ściany działowe cel więziennych, a uzyskane pomieszczenia przeznaczono na sale wystawowe. Ściany zewnętrzne od strony dziedzińca otrzymały nową dekorację architektoniczną w postaci plistrowań, obramień okiennych i gzymsów.

Poniżej Zamku Lubelskiego znajduje się lew z tarczą, przy który robiliśmy sobie pamiątkowe zdjęcia.

Zbigniew Wicherski
   
źródło: WM / wichz