Operacja demontażu Belfegora i sprowadzenia go z Węgier do Polski
20.03.2014
Od pewnego czasu w mieleckim środowisku lotniczym mówiło się o zamiarze
pozyskania przez Polskie Zakłady Lotnicze kolejnego samolotu do firmowej
kolekcji maszyn produkowanych w przeszłości w WSK PZL Mielec. Niedawno okazało
się, że chodzi o M-15, czyli słynnego Belfegora. To odrzutowy samolot rolniczy,
produkowany w latach 1976 - 1981. Jego charakterystyczna bryła oraz
niekonwencjonalne zastosowanie napędu odrzutowego sprawiają, że jest przedmiotem
pożądania wielu organizacji muzealnych, zwłaszcza, że zachowało się zaledwie
kilka egzemplarzy.
Ten, który znalazł się na „celowniku” PZL Mielec był przez ostatnie lata
eksponowany na terenie byłego lotniska wojskowego w miejscowości Szolnok na
Węgrzech. Dzięki staraniom pasjonatów lotnictwa, których nie brakuje w
mieleckich zakładach, udało się porozumieć z dotychczasowymi właścicielami
samolotu. W rezultacie kilka dni temu przeprowadzono operację demontażu
Belfegora i sprowadzenia go z Węgier do Polski. Po oględzinach okazało się, że
to jeden najlepiej zachowanych M-15 na świecie. Choć przez kilka lat stał na
cokole pod gołym niebem, ma jedynie kilka drobnych uszkodzeń. Renowacji wymaga
powłoka lakiernicza, konieczne będzie także dorobienie kilku owiewek. Po tych
zabiegach, Belfegor znowu będzie mógł pełnić misję, do jakiej został
skonstruowany, czyli zwalczać szkodniki (legenda głosi, że odstraszał je samym
swoim wyglądem). Data oficjalnego odsłonięcia samolotu nie jest jeszcze znana.
Samolot M-15 seryjnie produkowano w mieleckich zakładach w latach 1976 - 1981.
Został on zamówiony przez władze ZSRR, jako następca samolotów rodziny AN-2.
Zleceniodawca określił, że ma być to nowoczesny samolot rolniczy, napędzany
silnikiem odrzutowym. Belfegor stał się, więc jedyną tego rodzaju konstrukcją na
świecie. Niestety z zaplanowanych 3000 sztuk powstało zaledwie 175, gdyż M-15
posiadał wiele mankamentów i wad związanych z zastosowaniem napędu odrzutowego.
Gwoździem do przysłowiowej trumny, czyli zakończenia produkcji M-15, były zbyt
wysokie koszty eksploatacyjne. Zaraz po zamknięciu programu M-15 zniszczono lub
zezłomowano większość z wyprodukowanych maszyn. Wielu twierdziło, że powodem tak
szybkiej likwidacji samolotu był fakt, iż w rzeczywistości został on
skonstruowany na potrzeby wojskowe. Miał służyć radzieckiej armii do rozpylania
środków bojowych, lub odkażalników i dezynfekcji po ataku z zastosowaniem broni
chemicznej.
EPML Marcin Kołacz
Podobne tematy:
-
II edycja konkursu „Lotnicze wspomnienia moich najbliższych”
-
Zaproszenie na "Mieleckie Zapiski15-16. Rocznik Ziemi Mieleckiej 2012-2013"
-
"Mieleckie Zapiski 15-16. Rocznik Ziemi Mieleckiej 2012-2013", promocja publikacji