Klasztor Trynitarzy

Klasztor Trynitarzy - (nieistniejący) orientacyjnie znajdował się pomiędzy obecnym cmentarzem przy ul. Sienkiewicza a blokiem mieszkalnym przy tej samej ulicy nr 48. Najpierw prawdopodobnie stał tu drewniany kościół Najświętszej Panny Maryi Łaskawej, zbudowany ok. 1577 r., wzmiankowany w dokumentach powizytacyjnych z lat 1596 i 1721. Miał trzy ołtarze, chór muzyczny z organami, a opiekowali się nim mansjonarze. Został rozebrany, gdy na jego miejscu zbudowano Kościół Najświętszej Panny Maryi i klasztor trynitarzy. Murowaną świątynie zbudowała w latach 1739-1759 Helena z Potockich Morsztynowa, która była właścicielką tej części miasta.

7 stycznia 1760 r. sprowadziła do Mielca trynitarzy bosych oddając im świątynię, która zbudowana była w stylu barokowym z figurą Jezusa Nazareńskiego w ołtarzu głównym. W klasztorze przebywało trzech ojców i brat laik. Pierwszym przełożonym (praeses) klasztoru w Mielcu był o. Kazimierz od Apostołów (Kazimierz Karwowski), który przed objęciem tej funkcji był sekretarzem prowincjalnym. Pochodził z rodziny szlacheckiej; został ochrzczony 23 czerwca 1726 r. w kościele ojców karmelitów w Wiśniczu. Przyjął habit 15 czerwca 1742 r., a śluby złożył 28 września następnego roku. Święcenia kapłańskie przyjął 28 września 1749 r. Zmarł 20 kwietnia 1765 r. W nekrologu następująco scharakteryzowano wypełnienie w Mielcu przez niego powierzonego mu urzędu: „To zadanie wypełniał tak poprawnie, tak że niczego nie przedkładał nad troskę o życie zakonu". Wszystko wskazuje na to, że był zakonnikiem bardzo dynamicznym, gdyż bardzo szybko w Mielcu pojawiły się napięcia z miejscowym proboszczem ks. Ankwiczem. W liście z 1762 r. skierowanym do biskupa krakowskiego proboszcz pisze o konkurencji, jaką stali się dla miejscowych wiernych tryni-tarze, proponujący nowe formy pobożności. Ich pobożność była ściśle związana z kultem Jezusa Nazareńskiego, którego figurę otaczali szczególną czcią. Drugim przełożonym był o. Cyprian od świętego Józefa (Józef Roch Ambroży Czerski). Pochodził z rodziny szlacheckiej; został ochrzczony 18 sierpnia 1735 r. w kościele w Zrzinnocensi. Przyjął habit 28 października 1751 r., a śluby złożył 11 listopada następnego roku. Święcenia kapłańskie przyjął w październiku 1758 r. Zmarł 17 stycznia 1809 r. w Łucku. Trzecim przełożonym był o. Fortunat od świętego Tomasza (Tomasz Karpiński); pochodził z (Pokucia); urodził się 19 grudnia 1743 r. w (Oteniae). Habit przyjął 15 października 1765 roku, a 19 października następnego roku złożył śluby. Został wyświęcony na kapłana we Lwowie w 1770 r. Zmarł 1 października 1821 r. w Łucku. W obliczu kasaty, która dotknęła zakon, podjął działania zmierzające do jego obrony i umocnienia życia zakonnego, dlatego charakteryzując go podkreślono, że przyczynił się do ocalenia prowincji: „Redemptor Piwinciae". W 1763 r. do kościoła sprowadzono organy wykonane przez Marcina Śmigańskiego. W podziemiach kościoła umieszczano trumny ze zmarłymi mnichami. Obok kościoła został zbudowany piętrowy, podpiwniczony klasztor zaś obok urządzono ogród i sadzawkę na ryby. Wiadomo, że w mieleckim klasztorze jako contionator przebywał o. Maurycy od świętego Stanisława (Stanisław Ziemnicki). Pochodził z Wołynia; został ochrzczony 3 maja 1736 r. w kościele w Samborze. Przyjął habit 6 grudnia 1753 r., a śluby złożył 15 grudnia następnego roku. Został wyświęcony na kapłana w grudniu 1759 r. Zmarł w Krotoszynie 20 września 1781 r. W czasie pobytu w mieleckim klasztorze zmarli następujący trynitarze. O. Stefan od Świętego Krzyża (Stefan Bartłomiej Madajowicz, albo Madejowicz). Ochrzczony 10 sierpnia 1703 r. w Wadowicach; wyświęcony w 1730 r. Zmarł 11 kwietnia 1762 r. O. Korneliusz od świętego Jana Chrzciciela (Jan Frygicwicz). Pochodził ze Stanisławowa, gdzie 21 czerwca 1729 r. przyjął chrzest. Zmarł 13 czerwca 1779 r. O. Bogusław od świętej Joanny (Wojciech Chojccki), wprawdzie zmarł w Ochotnicy, 17 lipca 1764 r. i został pogrzebany w Lublinie, ale w chwili śmierci był przypisany do klasztoru w Mielcu. Został ochrzczony 23 kwietnia 1730 r. w kościele w Dunaygrodensi.

Z Mielca pochodził o. Jan od Jezusa Maryi (Jan Kapuściński). Urodził się w Mielcu 30 grudnia 1752 r. Przyjął habit 5 sierpnia 1770 r.; probację odbył pod kierunkiem o. Wojciecha od świętego Maurycego; śluby zakonne złożył 6 sierpnia 1771 r. w Beresteczku; studiował filozofię w Łucku, a teologię we Lwowie. Święcenia przyjął prawdopodobnie w 1777 r. Był misjonarzem w Horochowie na Wołyniu, a wcześniej concionatorem i wikariuszem w Bra-hiłowie, ministrem w Beresteczku i Brahiłowie. Pełnił funkcję definitora prowincjalnego. Zmarł w Brahiłowie 6 września 1805 r. Po pierwszym rozbiorze Polski na mocy dekretu cesarza austriackiego Józefa II z 17 III 1783 r. część zakonów, w tym także trynitarzy w Mielcu, zostało skasowanych, a budynki klasztorne zostały zamienione na wojskowe magazyny zboża i siana. Współwłaściciele Mielca wykupili w 1817 r. budynki, w których w 1853 r. została utworzona siedziba nowo utworzonego starostwa powiatowego. Później w budynkach znajdował się żydowski browar, po spaleniu się którego właścicielka budynku Paulina z Pieniążków Suchorzewska nakazała go rozebrać. W tym samym miejscu (obecna ul. Sienkiewicza) rodzina Stefanków postawiła młyn, który funkcjonował jeszcze do lat 60. XX w. Obecnie budynek został rozbudowany i pełni funkcje handlowo-usługowe. Po kasacie klasztoru mieleckiego trynitarze udali się do zaboru rosyjskiego, najpierw do Wilna, a następnie znaleźli się w Krywiczach (dzisiaj na Białorusi), gdzie zanieśli także figurę z mieleckiego kościoła, otaczaną do dzisiaj żywą czcią.

Źródło: Leksykon Ziemi Mieleckiej
wichz