|
|
TMZM Mielec:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Działalność:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Warto zobaczyć:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Po pracy:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Monitoring:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mielec na dawnych pocztówkach – wystawa w Muzeum Regionalnym w Jadernówce.
Już w XIX w., gdy pocztówka stała się powszechna, modne było także jej
zbieranie. Bogate kolekcje trafiały do pięknych albumów, które z dumą pokazywano
gościom podczas towarzyskich spotkań. Z czasem, chcąc pokazać owe zbiory
szerszej publiczności zaczęto organizować wystawy. Warto wspomnieć, że pierwsza
wystawa kart pocztowych na ziemiach polskich miała miejsce w 1899 r. w Krakowie,
a rok później w Warszawie.
28 marca 2008 roku w Jadernówce otwarto wystawę "Mielec na dawnych pocztówkach”, która
prezentuje nasze miasto na pocztówkach z lat od 99. XIX w. do 45. XX w. Tytuł
nawiązuje do popularnych na przełomie XIX w. i XX w., najczęściej
wieloobrazkowych pocztówek tzw. grussów, gdyż Gruss aus … to po prostu
Pozdrowienie z…. Takie pozdrowieniowe karty wysyłano masowo również z Mielca.
Oglądając widokówki zgromadzone na wystawie, począwszy od tych przedstawiających
rynek czy główne ulice aż po mniej znane zakątki, dostrzeżemy zmiany w
zagospodarowaniu terenu, rozbudowę zarówno centrum miasta, jak i jego dzielnic.
Na najstarszych kartach widzimy pierwsze, ważne dla Mielca obiekty oraz widoki,
dzisiaj niekiedy trudne do rozpoznania. Na międzywojennych widokówkach uwagę
zwraca nowoczesna architektura, powstająca wówczas głównie w południowej części
miasta. Na kartach z lat 40. spotykamy już nowe obiekty obok zabytkowych. Poza
budowlami, których charakter jest mimo wszystko dość trwały, często obiektem
zainteresowania fotografa były takie elementy życie codziennego jak, ruch
uliczny, targ miejski. Przedstawione pocztówki stanowią bardzo cenny materiał
dokumentacyjny, gdyż wiele uwiecznionych na nich miejsc i obiektów dzisiaj już
nie istnieje.
Na otwarciu wystawy dyrektor Muzeum Regionalnego Jerzy Skrzypczak zaprezentował
album pt:
"Mielec na dawnych pocztówkach", któremu towarzyszy wystawa ponieważ, decyzja o
wydaniu albumu zapadła znacznie wcześniej, a kiedy można juz było ocenić jego
zasoby materiałowe, zrodziła się myśl o powstaniu wystawy. Album został wydany
również dla uczczenia 550 rocznicy wydania zezwolenia królewskiego na założenie
miasta Mielca.
Album poprzedzony jest dwoma opracowaniami, w których możemy znaleźć informacje
o fotografach i wydawcach pocztówek w poszczególnych okresach czasu, oraz
historii Mielca widzianego z pocztówki. Można obejrzeć około 320 pocztówek,
które pochodzą ze zbiorów zarówno należących do Muzeum Regionalnego w Mielcu,
jak również kolekcjonerów prywatnych, mielczanina Jacka Kawki, który jako
pierwszy w sposób dynamiczny zaczął zbierać pocztówki, znanych krakowskich
kolekcjonerów : Jerzego Zielińskiego, Marka Sosenko, są też pojedyńcze
egzemplarze należące do mielczan, którzy zbierali pocztówki .
To co widzimy na wystawie jest zawężeniem tego co przedstawione jest w albumie.
Wystawa chronologicznie zaczyna się w 1899 roku , kiedy pojawiły się trzy
najstarsze pocztówki związane z Mielcem, a kończy w 1944 roku. Natomiast w
albumie przedstawiony jest szerszy okres, poszerzony o kilka serii pocztówek
czarno-białych okresu PRL-u, album uzupełniony jest również o ważne wydarzenia
sportowe w historii naszego miasta, jak zdobycie tytułu mistrza Polski przez
Stal Mielec, udział mieleckich piłkarzy w Mistrzostwach Świata w 1974 roku.
W albumie przedstawione jest 320 pocztówek, w porównaniu z innymi miastami nie
jest to dużo. Przynależność do klubu miast, które mogą pochwalić się swoimi
zasobami było powodem, żeby odnaleźć i pokazać zbiory trzymane pod przysłowiowym
kloszem.
Na wystawie można oglądać Mielec, który już właściwie nie istnieje, Mielec
austro-wegierski, który skończył się w 1918roku, Mielec okresu dwudziestolecia
międzywojennego, oraz Mielec czasu okupacji hitlerowskiej, który przedstawia
unikatowa seria wykonana przez niemieckiego fotografa Kurta Schonafelda. To co
widzimy na wystawie ma swoją historię, dotyczy konkretnych wydarzeń oraz ludzi.
Kustosz muzeum Janusz Halisz opowiedał o mieleckich pocztówkach, oraz o historii
powstania pocztówki. Najstarsze pocztówki przedstawione na wystawie są z roku
1899, data ich wydania jest określona na podstawie obiegu pocztowego, autorem
zdjęć do pocztówek jest August Jaderny, który w 1898 roku osiedlił się w Mielcu.
Są to pocztówki wielowidokowe, niejednokrotnie te same ujęcia wydawane były w
różnych oprawach graficznych i plastycznych przez tych samych wydawców.
Pocztówki mógł wydawać każdy, kto miał na to pieniądze, dlatego wśród wydawców
są osoby prywatne jak również stowarzyszenia , w Mielcu np. Towarzystwo Bursy
Gimnazjalnej, Ochotnicza Straż Pożarna.
Pocztówki wydawane w okresie międzywojennym charakteryzują się znacznie
skromniejszą szatą graficzną , nie są dopracowane artystycznie, wpływ zapewne
miała ich produkcja seryjna.
Kolejna grupa to pocztówki z widokami Mielca okresu II wojny światowej, których
autorem jest fotograf Kurt Schonefeld. Jest to seria około 50 pocztówek, które
są ewenementem w skali kraju, ponieważ wyszły spod ręki jednego autora jako
seria.
Organizatorzy wystawy pragnęli pokazać również samą kartą pocztową, jej dzieje,
różnorodność form i technik wydawniczych. Często łączono różne techniki
szczególnie litografię ze światłodrukiem i fotografią. Wśród najstarszych, a
zarazem najpiękniejszych kart najczęściej spotykamy, obok samych litografii,
światłodrukowe widoki miasta ujęte w litograficzne winiety. Trzeba pamiętać, iż
wszelkie metody „upiększania” pocztówkowych widoków miały na celu przede
wszystkim stworzenie nastroju, pokazanie danego miejsce pięknym i atrakcyjnym,
co było dla ówczesnych ważniejsze od realizmu. Dopiero po 1918 r., zgodnie ze
zmianą gustów odbiorcy, szczególnie karty krajoznawcze pozbawiono
dekoracyjności, elementów fantazyjnych.
Ekspozycja prezentuje przede wszystkim kolekcję Muzeum Regionalnego w Mielcu.
Dodatkowo została ona wzbogacona o karty ze zbiorów prywatnych i instytucji
pokrewnych, co pozwoliło pełniej zaprezentować zarówno miasto, jak i historię
karty pocztowej. Wystawa zaciekawi nie tylko historyka, etnografa czy
kolekcjonera, ale wszystkich zainteresowanych przeszłością. A każdemu, kto
potrafi wnikliwie patrzeć, przybliży pełen uroku, barwny świat minionej epoki.
W otwarciu wystawy udział wzięły władze miasta i powiatu w osobach : Marek
Paprocki - Przewodniczący Rady Powiatu Mieleckiego, Zdzisław Nowakowski -
Przewodniczący Rady Miejskiej, Fryderyk Kapinos - wiceprezydent Miasta Mielca,
Józef Witek - dyrektor Biura Promocji i Informacji Urzędu Miejskiego, Maria
Błażków - dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej, Stanisław Jurek - proboszcz
parafii św. Mateusza, Jerzy Kazana - Prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi
Mieleckiej, oraz licznych mielczan zainteresowanych historią miasta Mielca. Było
to spotkanie na wieczorze w rodzaju sentymentalnej podróży . Na wystawie nie
zmieścił się okres powojenny i kolorowe pocztówki z tego okresu, co jest
niewątpliwie bodźcem do kolejnych wystaw.
źródło
- Zbigniew Wicherski (foto wichz) |
|
|
|
|
|